हरतालिका तृतीया उपवास: वैवाहिक आयुष्य समृद्ध करण्याचा पवित्र मार्ग

 

 (Image Source-Internet)

26 ऑगस्ट 2025 रोजी देशभरात हरतालिका (Hartalika) तृतीया साजरी केली जाणार आहे. हा दिवस महिलांसाठी विशेष महत्वाचा आहे, कारण त्या निर्जल उपवास ठेवून आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि सुखसमृद्ध वैवाहिक जीवनासाठी प्रार्थना करतात. भाद्रपद महिन्यातील शुक्ल पक्षातील तृतीयेला येणारा हा उपवास सर्वात कठीण व्रतांपैकी एक मानला जातो.

 

वैवाहिक महिलांबरोबरच कुमारीही हरतालिकेचा उपवास करतात. असा विश्वास आहे की या व्रतामुळे मनासारखा जोडीदार मिळतो आणि वैवाहिक आयुष्य समृद्ध होते. या दिवशी महिलांनी संपूर्ण दिवस काहीही न खाता, भक्तीपूर्वक भगवान शंकर व देवी पार्वतीची पूजा केली पाहिजे.

 

कथा अशी आहे की, देवी पार्वतीने भगवान शंकरासाठी सर्वप्रथम हरतालिकेचे व्रत केले. “हरतालिका” हा शब्द दोन शब्दांतून बनला आहे – हरत म्हणजे अपहरण आणि आलिका म्हणजे सहेली. पार्वतीच्या मैत्रिणींनी तिला तिच्या इच्छेविरुद्ध जंगलात नेले. तिथे देवी पार्वतीने मातीचे शिवलिंग तयार करून भाद्रपद शुक्ल तृतीयेला पूजा केली. तिच्या कठोर तपस्येने प्रसन्न झालेल्या भगवान शंकराने तिला पत्नी म्हणून स्वीकारले.

 

हा व्रत प्रेम, श्रद्धा आणि निष्ठेचे प्रतीक मानला जातो. महिलांनी उपवास ठेवून, भगवान शंकर व देवी पार्वतीची पूजा केली तर वैवाहिक जीवनात सुख-समृद्धी लाभते, अशी समज आहे.