Diwali Special : दिवाळीत मातीच्या दिव्यांचे महत्त्व आणि त्याचा सांस्कृतिक वारसा

    29-Oct-2024
Total Views |
Importance of soil lamps in Diwali
 (Image Source : Internet/ Representative)
एबी न्यूज नेटवर्क :
दिवाळी म्हणजे प्रकाशाचा, आनंदाचा आणि समृद्धीचा उत्सव. या सणाच्या तयारीत सर्वत्र दिवे, कंदील आणि विशेषतः मातीच्या दिव्यांचे महत्त्व अनन्यसाधारण असते. दिवा म्हणजे अंधार दूर करून जीवनात प्रकाश आणण्याचे प्रतीक. दिवाळी हा भारतातील सर्वात मोठा आणि आनंदी सण आहे. या सणात मातीच्या दिव्यांना महत्वाचे स्थान असून तो भारतीय संस्कृतीचा एक वारसा आहे. गेल्या अनेक काळापासून भारतात दिवाळीच्या सणाला मातीचे दिवे लावण्याची प्रथा आहे.
 
दिवे लावणे म्हणजे अंधारावर प्रकाशाचा विजय मिळवणे. दिवाळीचे दिवे आपल्या जीवनात एक नवीन प्रकाश आणतो. हे दिवे केवळ प्रकाशाचा स्रोत नाहीत, तर ते आपल्या मनाला, घराला आणि समाजाला उजळविण्याचे साधन आहे. दिवाळीत मातीचे दिवे लावत असताना आपण आपली पारंपरिक प्रथा जपत असल्याचे एक वेगळाच आनंद मनात असतो. या दिव्यांचे नेमके काय महत्व आहे, जाणून घेऊया.
 
मातीचे दिवे :
मातीचे दिवे ही आपल्या भारतीय संस्कृतीतील एक अतिशय सुंदर आणि पारंपरिक वस्तू आहे. दिवाळी साजरी करताना घराघरात मातीचे दिवे लावले जातात, ज्यामुळे संपूर्ण वातावरण मंगलमय आणि पवित्र होते. मातीचे दिवे वापरण्याचे अनेक फायदे आहेत. हे दिवे पर्यावरणस्नेही असतात कारण ते नैसर्गिक मातीपासून तयार केले जातात. यामुळे दिव्यांमुळे प्रदूषण होत नाही आणि वातावरणही प्रसन्न राहते.
 
मातीचे दिवे वापरण्याचे फायदे:
 
पर्यावरणस्नेही: हे दिवे नैसर्गिक मातीपासून बनलेले असल्यामुळे ते विघटनशील असतात आणि पर्यावरणाचे संरक्षण करतात.
 
आरोग्यदायी: हे दिवे जळत असताना हानिकारक धूर निर्माण करत नाहीत, त्यामुळे ते आरोग्यासाठी सुरक्षित असतात.
 
स्थानीय कारागिरांना प्रोत्साहन: मातीचे दिवे विकत घेऊन आपण स्थानिक कुंभारांच्या व्यवसायाला हातभार लावतो आणि त्यांना आर्थिक मदत करतो.
 
सामाजिक संदेश: मातीचे दिवे वापरून आपण इतरांना पर्यावरणस्नेही दिवाळी साजरी करण्याचा संदेश देऊ शकतो.
या दिवाळीत आपल्या घरात मातीचे दिवे आणून पर्यावरणस्नेही, सुंदर, आणि पारंपरिक दिवाळी साजरी करूया.
 
दिवाळीच्या दिव्यांचे महत्त्व
 
१. प्रकाशाचे प्रतीक
दिवे म्हणजे प्रकाश, जो अंधाराला दूर करतो. दिवाळीत आपण आपल्या घरात दिवे प्रज्वलित करून अंधारावर विजय मिळवतो. हा प्रकाश मानसिक, भावनिक आणि आध्यात्मिक दृष्टीने देखील महत्त्वाचा ठरतो.
 
२. सुख आणि समृद्धी
दिवाळीत दिवे लावणे म्हणजे सुख, समृद्धी आणि आनंदाचे स्वागत करणे. आपले घर आणि मन उजळण्याचा हा एक मार्ग आहे. दिवे लावल्याने वातावरण आनंददायी आणि उत्सवमय बनते.
 
३. आध्यात्मिक महत्त्व
दिवाळीत दिवे प्रज्वलित करण्याचा एक आध्यात्मिक अर्थ आहे. हा प्रकाश ज्ञानाचे, सदाचाराचे आणि सकारात्मकतेचे प्रतीक आहे. अंधार म्हणजे अज्ञान, तर दिवा म्हणजे ज्ञानाचा प्रकाश.
 
४. एकता आणि प्रेम
दिवाळीत एकत्र येऊन दिवे लावणे हे एकत्रितपणाचे आणि प्रेमाचे प्रतीक आहे. मित्र-परिवारासोबत दिवे लावताना एकता आणि सहकार्याची भावना वाढते.
 
५. सजावट
दिवाळीच्या सणात दिव्यांचा वापर केवळ प्रकाशाच्या हेतुनेच नाही तर घर सजवण्यासाठीही केला जातो. रांगोळी, फूल, कंदील यांसोबत दिवे लावल्याने वातावरण अधिक आकर्षक आणि उत्सवमय बनते.
 
६. परंपरा आणि संस्कृती
दिवाळीच्या दिव्यांमध्ये भारतीय परंपरा आणि संस्कृतीचे प्रतीक आहे. प्राचीन काळापासून आपण दिवे प्रज्वलित करतो, जो आपल्या संस्कृतीचा एक अविभाज्य भाग आहे.
 
दिवाळीत घर सजवताना दिवे लावणे एक महत्त्वाचा भाग असतो. विविध रंगांच्या दिव्यांमुळे घरात सकारात्मकता निर्माण होते. दिवाळीच्या दिव्यांद्वारे आपण आपल्या जीवनात उज्ज्वलता आणू शकतो. त्यामुळे, या दिवाळीत आपल्या घरात आणि हृदयात प्रेम, आनंद आणि प्रकाश पसरवण्यासाठी दिवे प्रज्वलित करा. दिवाळी साजरी करताना दिव्यांच्या माध्यमातून आपल्या जीवनात सुख आणि समृद्धी आणा!
 
अभिजीत भारत तर्फे तुम्हा सर्वांना दिवाळीच्या मंगलमय शुभेच्छा!