आज महाराष्ट्रातून दिसणार वर्षातील शेवटचे चंद्रग्रहण; 'या' राशीच्या लोकांनी राहावे सतर्क

 

यंदा दिवाळीच्या दुसऱ्याच दिवशी म्हणजे २५ ऑक्टोबर रोजी आपल्याला यावर्षीचे शेवटचे आणि दुसरे सूर्यग्रहण पाहायला मिळाले. यानंतर आज ८ नोव्हेंबर २०२२ रोजी वर्षातील शेवटचे खंडग्रास चंद्रग्रहण (Lunar Eclipse 2022) लागणार आहे. महत्वाचे म्हणजे महाराष्ट्रातील नागरिकांनाही हे चंद्रग्रहण पाहण्याची सुवर्णसंधी मिळणार आहे. हिंदू मान्यतेनुसार, संपूर्ण चंद्रग्रहण असल्यामुळे या दिवसाला कार्तिक पौर्णिमा असेही म्हणतात. यानंतर पुढील पूर्ण चंद्रग्रहण १४ मार्च २०२५ पर्यंत होण्याची शक्यता नाही, असे नासाचे म्हणणे आहे.

 

आज होणारे खंडग्रास चंद्रग्रहण भारतातील पूर्वोत्तर भागातून सर्वाधिक ९८ टक्के आणि तीन तासांसाठी पाहायला मिळणार आहे. तसेच पश्चिम भारतातून केवळ १ तास १५ मिनिटे हे खंडग्रास चंद्रग्रहण दृश्यास पडेल. महाराष्ट्राबद्दल बोलायचे झाले तर गडचिरोली जिल्ह्यातून ०५.३० वाजता तर मुंबई येथून ०६.०१ वाजता चंद्रोदयातच ग्रहण सुरु होईल आणि सर्व ठिकाणी ०७ वाजून २६ मिनिटांनी हे ग्रहण संपेल. राज्यातील पूर्व प्रदेशात गडचिरोली येथे ७० टक्के तर पश्चिम प्रदेश मुंबई येथे केवळ १५ टक्के हे ग्रहण दिसणार असल्याची माहिती खगोल अभ्यासक आणि स्काय वाच ग्रुपचे अध्यक्ष प्रा. सुरेश चोपणे यांनी दिली. ८ नोव्हेंबरला दिसणारे खग्रास सूर्यग्रहण आशिया, ऑस्ट्रेलिया उत्तर-दक्षिण अमेरिका, येथील काही भागातून दिसणार आहे.

 

जेव्हा सूर्य, चंद्र आणि पृथ्वी एका सरळ रेषेत येतात तेव्हा चंद्रग्रहण होत असते. यात पृथ्वीची सावली चंद्रावर पडते. गडद छायेत (Umbra) पूर्ण चंद्र आल्यास खग्रास, काही भाग आल्यास खंडग्रास (Penumbra) तर उप् छायेत चंद्र आल्यास छांयाकल्प (Antumbra) चंद्रग्रहण होते. दरम्यान, पूर्वेतर भारताचे टोक असलेल्या अरुणाचल प्रदेशात चंद्र उगविताना खग्रास स्थिती असेल. परंतु चंद्र क्षितिजावर असल्याने पाहता येणार नाही. उर्वरित देशात सर्वत्र हे ग्रहण खंडग्रास दिसेल.

 

भारतीय वेळेनुसार ८ तारखेला दुपारी ०१.३२ वा छायाकल्प चंद्रग्रहणाला सुरुवात होऊन ०७.२६ वाजता ते समाप्त होईल. तर खंडग्रास ग्रहण ०२.३९ वाजता सुरु होणार असून ०६. १९ वाजता समाप्त होईल. त्याचप्रमाणे ०३. ४६ वाजता खग्रास ग्रहणाला सुरुवात होईल आणि ते ०५.११ मिनिटांनी संपेल.

 

भारतात अरुणाचल प्रदेशातून ०४.२३ वाजताच्या सुमारास खग्रास स्थितीतच चंद्रोदय होईल आणि ३ तास ग्रहण दिसेल. तर कोलकाता येथून ०४.५२ वाजतापासून २.३४ तास, पटना येथून ०५.०० वा २.२५ तास, वाराणसी येथून ०५.०९ वा. २.१६ तास, लखनऊ येथे ०५.१५ वा २.१० तास, दिल्ली येथे ०५.३१ वा. १.५८ तास, बिकानेर येथे ०५.५७ वा १.४१ तास, तर भूज येथून ०६.१० वाजता आणि सर्वाधिक कमी काळ १.१८ तास हे ग्रहण दिसेल.